HTTLVN.ORG – Trong bài điếu văn đọc trong lễ tang của cha mình, một người con đã nói: “Tôi hãnh diện và biết ơn cha tôi không phải vì tài sản hay những gì ông để lại cho tôi mà là chính nhân cách cao quí của ông”. Ngày hôm nay, vì hoàn cảnh sống nhiều khó khăn và thách thức nên nhiều gia đình cả cha lẫn mẹ phải đi làm, không có nhiều thì giờ cho con cái, và hậu quả biết bao em thiếu nhi, thiếu niên cảm thấy bị hụt hẫng vì tổ ấm không còn ấm nữa. Sau giờ ở trường về, cảm giác lạnh lẽo trong ngôi nhà khiến các em bị đẩy ra ngoài xã hội, là nơi đầy dẫy những cám dỗ có thể cuốn các em bị sa lầy. Là cha mẹ Cơ Đốc, chúng ta luôn trăn trở làm sao làm tròn trách nhiệm nuôi dạy con cho Chúa. Chúng ta mong ước để lại gì cho con cái? Làm thế nào để gìn giữ và lưu truyền di sản đức tin cho thế hệ mai sau giữa một hoàn cảnh xã hội với nhiều thách thức như hôm nay?

Theo một nghiên cứu ở Mỹ về tỷ lệ các em tin Chúa và tỷ lệ thời gian sinh hoạt từ khi sinh ra đến khi trưởng thành của các em thì người ta ghi nhận kết quả như sau:
• Tỷ lệ các em biết Chúa và có đức tin thật nếu chúng ta dạy lời Chúa từ:
• 1 đến 6 tuổi: 80-90%
• 7 đến 12 tuổi: 35-40%
• 13 tuổi trở lên: 6-9%
• Tỷ lệ thời gian sinh hoạt của một em bé từ khi chào đời đến khi trưởng thành:
• 1% thời gian ở nhà thờ
• 16% thời gian ở trường học
• 83% thời gian ở với gia đình

Chúng ta thấy số thời gian các em từ nhỏ đến lớn ở với gia đình chiếm tỉ lệ cao nhất. Sống trong xã hội hiện đại đang suy đồi về đạo đức, luân lý, thử hỏi làm sao chúng ta có thể giúp con cái trong gia đình biết Chúa và có đức tin thật nơi Chúa? Làm sao để hình thành trong các em một nhân cách, tâm tính, đạo đức, tâm linh Cơ Đốc như Kinh Thánh dạy? Thiết nghĩ ít ra có năm điều căn bản mà bậc làm cha mẹ cần phải làm trong gia đình.

Cầu nguyện cho con

Điều trước tiên và quan trọng nhất mà cha mẹ cần làm là cầu nguyện cho con. Đức Chúa Trời ban cho chúng ta thẩm quyền trên con cái, và chúng ta thi hành quyền đó qua sự cầu nguyện. Sự cầu nguyện hết lòng cho con rất hiệu quả vì “hễ điều gì các ngươi buộc ở dưới đất, cũng sẽ buộc ở trên trời, và điều gì các ngươi mở dưới đất cũng sẽ mở trên trời.” (Ma-thi-ơ 18:18). Tác giả quyển “Quyền năng lời cầu nguyện của cha mẹ” viết “Cầu nguyện là công nhận và kinh nghiệm sự hiện diện của Đức Chúa Trời và mời Ngài hiện diện trong cuộc đời và hoàn cảnh của chúng ta.” Thật vậy, khi cầu thay cho con mình tức là chúng ta xin Đức Chúa Trời biến sự hiện diện của Ngài thành một phần trong cuộc đời con chúng ta và hành động cách đầy quyền năng trên chúng. Lời Chúa trong Ca Thương 2:19 dạy “Hãy chỗi dậy kêu van lúc ban đêm, vừa đầu các phiên canh; đỗ lòng ra như nước ở trước mặt Chúa. Hãy giơ tay hướng về Chúa vì sự sống của con nhỏ ngươi..”

Cầu nguyện cho con từ khi nào?

Hãy cầu nguyện cho con từ khi chưa mang thai, có thai, sinh ra và lớn lên, trưởng thành có gia đình và đến khi chúng ta không còn trên đất… vì Chúa ban cho cha mẹ thẩm quyền trên con cái, và vũ khí để thực hiện thẩm quyền đó là “Sự Cầu Nguyện”. Bà Suzana là người mẹ cầu nguyện, bà đã kiên trì cầu nguyện cho con mình là John Wesley và Charles Wesley và Chúa đã đại dụng hai ông trong công trường của Ngài, dấy lên cuộc phấn hưng lớn tại Anh vào thế kỷ 18.

Dù chúng ta cố gắng dạy dỗ con cái nhưng nếu thiếu cầu nguyện cho chúng thì cũng không kết quả, bởi vì “Nếu Đức Giê-hô-va không xây cất nhà, thì những thợ xây cất lấy làm uổng công, nhược bằng Đức Giê-hô-va không coi giữ thành thì người canh thức canh luống công.” (Thi Thiên 127:1).

Yêu thương con

Làm sao cho con trẻ cảm nhận được gia đình không chỉ là chỗ ở, là một tòa nhà mà thôi nhưng còn là một tổ ấm với những con người thật sự yêu thương, khích lệ lẫn nhau. Chính chúng ta là những người tạo nên bầu không khí yêu thương, ấm áp ấy qua cách cư xử với con, qua những sinh hoạt trong gia đình hằng ngày. Chúng ta yêu thương con thật sự khi chúng ta gần gũi và hiểu rõ con, biết ưu điểm lẫn khuyết điểm để giúp con sống tốt sau nầy. Có người nói rằng “khi hiểu con là đã làm xong phân nửa việc dạy dỗ con.”

Yêu thương nhưng phải kỷ luật chứ không nuông chiều. Kỷ luật, sửa phạt con đúng và với thái độ yêu thương sẽ giúp con biết lỗi để từ bỏ, biết chỗ yếu để khắc phục. “Hỡi những người làm cha, đừng làm cho con cái mình tức giận, nhưng hãy nuôi nấng chúng trong kỷ luật và sự khuyên dạy của Chúa” (Ê-phê-sô 6:4 – TTHĐ).

Gia đình phải là nơi mà con cái cảm biết mình thật sự được yêu thương. Chúng ta hãy cố gắng thiết lập một gia đình có tình yêu ngự trị nhưng đồng thời cũng phải có kỷ luật, có sự kiểm soát nghiêm ngặt và công bình. Một sự kỷ luật tốt là một sự cân đối giữa tình yêu thương và sự kiểm soát, sẽ làm cho bầu không khí của gia đình được đẹp lòng Đức Chúa Trời.

Làm gương cho con

Cha mẹ không chỉ đơn thuần dạy bảo con cái đường lối của Chúa, phải vâng theo lời Chúa mà còn phải làm gương cho chúng nữa. Muốn sự dạy dỗ mình có giá trị, hiệu quả thì cha mẹ phải sống theo như những gì mình khuyên dạy con. “Cha mẹ không thể chỉ biết đường và chỉ đường mà cũng phải đi trên con đường ấy nữa” thì sự dạy dỗ con mình mới có tác dụng tốt. Ông John Balguy đã nói: “Dù cha mẹ có dạy cho con cái bất cứ điều tốt nào đi nữa, mà lại đồng thời lại làm gương xấu cho con, thì cũng giống như một tay đưa đồ ăn ngon cho con nhưng tay kia đưa thuốc độc cho chúng.” Vì thế lời Chúa dạy “Các lời ta truyền cho ngươi ngày nay sẽ ở tại trong lòng ngươi” rồi sau đó mới “khá ân cần dạy dỗ điều đó cho con cái ngươi…” (Phục Truyền 6:6,7) Thật vậy, con trẻ chỉ có thể hiểu được về tình yêu, lòng nhân từ, sự tha thứ, sự chấp nhận của Đức Chúa Trời và những chân lý của Ngài một khi chúng nhìn thấy được những điều ấy ngay trong chính đời sống chúng ta là bậc cha mẹ, cũng như trong mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình.

Sớm dạy Lời Chúa cho con

Phục Truyền 6:7-9 chép “Khá ân cần dạy dỗ điều đó cho con cái ngươi và phải nói đến, hoặc khi ngươi ngồi trong nhà, hoặc khi đi ngoài đường, hoặc khi ngươi nằm hay là khi chỗi dậy…”

Cơ Đốc giáo dục trước hết phải bắt đầu từ trong gia đình và cha mẹ là người chịu trách nhiệm dạy dỗ lời Chúa cho con cái mình trước tiên. Nhưng dạy như thế nào cho hiệu quả?

Động từ “dạy dỗ” trong nguyên ngữ Hy-bá-lai là Shanan có ý nghĩa hết sức đặc biệt mà khó có từ ngữ nào tương đương trong tiếng Việt để dịch cho đúng. Nó có nghĩa là gây ấn tượng, khắc sâu, ghi lòng tạc dạ. Bản tiếng Anh NIV dịch là “impress” (gây ấn tượng). Trong bản Kinh Thánh tiếng Việt truyền thống của chúng ta, các dịch giả đã dựa vào bản Hán văn và dịch là “ân cần dạy dỗ” cũng nói lên được phần nào ý nghĩa đó.

Phải dạy Lời Chúa cho con từ khi mang thai; nếu thời gian mang thai người mẹ yêu mến, ham thích đọc Lời Chúa, thì con sau nầy sẽ sớm nhận biết Chúa. Tuy nhiên, chúng ta phải đưa lời Chúa đến với con sao cho thích hợp theo từng độ tuổi khác nhau, lựa lời để giải thích sao cho con hiểu và giúp con áp dụng Lời Chúa để kinh nghiệm Lời Chúa từ khi còn bé thơ. Cũng hãy giúp con sớm biết dành thời giờ tĩnh nguyện cá nhân với Chúa mỗi ngày.

Trong sinh hoạt thường nhật và với những người chung quanh

Cuối cùng, cha mẹ cần giúp con trong sinh hoạt hằng ngày, giúp chúng biết sống ngăn nắp, vệ sinh, sạch sẽ. Giúp con biết quản lý cá nhân tốt khi ăn uống, ngủ nghỉ đúng giờ, siêng năng học hành, giúp con không ăn trễ giờ quá. Cũng phải dạy chúng biết nói năng lễ phép, chân thật; biết tiêu xài khi thật sự cần, tránh cách phục sức chạy theo thời trang quá đáng. Ông bà chúng ta cũng dạy con cái “học ăn, học nói, học gói, học mở”.

Chúng ta cũng phải giúp con nhận biết giá trị của mọi vật: điều gì là tạm thời, điều gì là đời đời, và phải coi giá trị tâm linh quan trọng hơn vật chất.

Cuối cùng, cha mẹ phải dạy con biết nhìn ra cộng đồng xung quanh bằng ánh mắt yêu thương, cảm thông, “yêu người lân cận như mình”, sẵn sàng chia sẻ giúp đỡ những người thiếu thốn. Tuy nhiên, trước hết chính chúng ta hãy làm điều đó, để con cái nhìn thấy và noi gương chúng ta. Hơn nữa, chúng ta cũng tạo dịp tiện để con em có cơ hội tiếp xúc với những người bất hạnh trong cộng đồng bằng cách thăm viếng Cô nhi viện, Những trung tâm giúp đỡ người khuyết tật… Lời Chúa dạy “Sự sáng các ngươi hãy soi trước mặt người ta như vậy, đặng họ thấy những việc lành của các ngươi, và ngợi khen Cha các ngươi ở trên trời.” (Ma-thi-ơ 5:16)

Thi Thiên 127:3a chép “con cái là cơ nghiệp bởi (của) Đức Giê-hô-va”. Từ cơ nghiệp có nghĩa là di sản, tài sản quí báu của Đức Chúa Trời. Ngài đã tin cậy chúng ta giao cho chúng ta tài sản quí báu là con cái để chúng ta nuôi nấng và dạy dỗ sao để chúng trở nên những công cụ tốt lành cho Vương Quốc Ngài. Cầu xin Chúa soi sáng để chúng ta hiểu ra được trách nhiệm cao quí mà Chúa ban cho chúng ta là cha mẹ để chúng ta nhờ ơn Chúa cho, nhờ sức Chúa ban mà hoàn tất tốt trách nhiệm đó. Chúng ta phải sống làm gương cho con, dạy dỗ con như thế nào đó hầu lưu truyền di sản đức tin cho thế hệ mai sau.

Thanh Khiết

HTTLVN.ORG – Cách đây vài năm, tôi được một người bạn gửi cho bài viết về “Phubbing”. Thú thật là tôi chưa bao giờ nghe về thuật ngữ này trước đây nên tôi đọc nó chỉ vì tò mò. Nhưng khi bắt đầu đọc, tôi nhanh chóng nhận ra rằng hầu hết chúng ta đều cực kỳ quen thuộc với hành vi “phubbing” dù chúng ta không biết thuật ngữ này.

Vậy “phubbing” là gì?

Thuật ngữ này là một từ tiếng Anh mới, xuất phát từ hai chữ “phone snubbing”, có nghĩa là “phớt lờ một ai đó trong giao tiếp xã hội, tập trung hết sự chú ý vào điện thoại thay vì người đối diện”.

Trong nhiều bài viết của mình, chúng tôi đã nói về việc sử dụng điện thoại quá mức đe dọa hôn nhân như thế nào. Và tâm điểm của việc sử dụng điện thoại này chính là thời gian tập trung cho mạng xã hội.

Trong một bài báo nói về việc “phubbing” đang hủy hoại các mối liên hệ như thế nào, tác giả cho biết người cảm thấy bị phớt lờ không chỉ bất mãn về mối quan hệ mà họ cuối cùng bị rơi vào trầm cảm theo thời gian. Đây là điều rất đáng quan ngại.

Là những người đã kết hôn, chúng ta phải ưu tiên vợ hoặc chồng mình lên trên chiếc điện thoại, trên cả mạng xã hội. Có lẽ hầu hết các bạn đều đồng ý với điều này, nhưng rõ ràng biết và làm là hai điều hoàn toàn khác nhau. Tôi biết, bởi vì tôi cũng đang chiến đấu với vấn đề này.

Tôi cảm thấy áp lực rằng mình cần phải trả lời ngay khi có tiếng chuông thông báo về một email mới hay một tin nhắn Facebook hiện lên. Tôi thích vào những trang mạng xã hội để xem hình ảnh, tin tức mà người thân, bạn bè cập nhật. Tôi muốn bày tỏ cảm xúc hay để lại bình luận cho những dòng trạng thái của họ. Nhưng tôi không thể để những điều đó kiểm soát tôi. Chúng chỉ là những công cụ, và nếu tôi không cẩn thận, chúng có thể trở thành những thứ đánh cắp thời gian và năng lượng của tôi, cướp mất sự tập trung của tôi vào gia đình mình.

Thật không may, tôi đã nhìn thấy sự thất vọng trên nét mặt của chồng mình khi tôi không đặt chiếc điện thoại xuống, khi tôi vẫn chọn tiếp tục nhìn chằm chằm vào điện thoại của mình. Trong những khoảnh khắc đó, tôi đã chọn công cụ thay vì chồng mình. Tôi chọn cách rút lui khỏi chồng, người đã ở ngay trước mặt tôi thay vì phải tập chú vào anh. Tôi sẽ không bao giờ lấy lại được những khoảnh khắc đó, nhưng, may mắn thay, tôi đã học được từ những sai lầm của mình.

Bạn thân mến, người phối ngẫu của bạn xứng đáng nhận được sự quan tâm trước tiên, sự quan tâm hết lòng của bạn chứ không phải là chiếc điện thoại hay mạng xã hội.

Đừng để chiếc điện thoại giết chết hôn nhân của bạn (Ảnh minh họa từ Internet)

Tôi xin nêu ra một vài phương cách mà chúng ta có thể áp dụng để ưu tiên vợ/chồng mình hơn là mạng xã hội hay chiếc điện thoại:

1. Đặt điện thoại của bạn ở một nơi nhất định vào một thời điểm cụ thể mỗi đêm để bạn có thể đem đến cho vợ/chồng và gia đình mình sự tập trung hoàn toàn.
2. Cố gắng hết sức để không gọi điện thoại hoặc nhắn tin khi bạn đi làm về để bạn có thể chào hỏi vợ/chồng và con cái bằng một nụ cười và sự tập trung tốt nhất của mình.
3. Chia sẻ tất cả mật khẩu của bạn với người phối ngẫu để không có tương tác hoặc tài khoản bí mật nào mà vợ/chồng của bạn không biết.
4. Đừng tìm kiếm “tình cũ” trên mạng xã hội và không nên gửi tin nhắn cho họ hoặc trả lời bài đăng của họ. Việc làm này không đem lại kết quả tốt đẹp nào và nó sẽ làm tổn hại lòng tin của người bạn đời của bạn.
5. Cài đặt phần mềm lọc trên tất cả các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính, máy tính bảng…để chặn các trang web không phù hợp và theo dõi thời gian bạn dành cho thiết bị và các trang web khác nhau. Bạn thậm chí có thể thiết lập giới hạn thời gian.
6. Đừng mang điện thoại của bạn lên bàn ăn và đừng để nó trên bàn trong một buổi “hẹn hò” với vợ/chồng mình. Nếu bạn nhận được một cuộc gọi hay tin nhắn, bạn có thể bỏ qua nó và kiểm tra lại sau khi bữa tối của gia đình hoặc buổi hẹn của bạn kết thúc.

Đây có thể là những bước đơn giản, nhưng để áp dụng chúng vào cuộc sống mỗi ngày là cả một quá trình đầy thách thức. Nhưng cho dù có khó thế nào đi nữa, hãy biết rằng người phối ngẫu của chúng ta, gia đình của chúng ta xứng đáng với những điều đó.

Vì vậy, hãy dành chút thời gian nhìn lại bản thân mình và hôn nhân của mình. Hãy suy nghĩ về những thói quen giao tiếp của chúng ta và hỏi chính mình xem liệu bạn có đang “phubbing”, có đang phớt lờ người bạn đời của mình và chỉ lo tập trung vào mạng xã hội, tập trung vào điện thoại hay không. Nếu bạn đang ở trong tình trạng này, hãy chọn DỪNG LẠI. Hãy dừng xem điện thoại và bắt đầu dành sự quan tâm cho vợ/chồng, cho hôn nhân, cho gia đình mình với sự ưu tiên và tập trung tốt nhất…trước khi quá trễ.

Hồng Nhung dịch
Nguồn: MarriageToday

Làm thế nào con cái có thể thành công trong cuộc sống nếu chúng không thấy bạn thành công? Đó là một câu hỏi mà mọi phụ huynh cần phải đặt ra, đặc biệt là liên quan đến hôn nhân của mình. Khi bạn xây dựng đời sống hôn nhân vững mạnh, thì gần như điều đó cũng đồng nghĩa với việc bạn nuôi dạy con cái nên người.

Dưới đây là ba nguyên tắc tôi tin rằng có thể dẫn đến thành công khi bạn nuôi dạy con cái:

Đầu tiên, bạn nên ưu tiên hôn nhân hơn là quá chú tâm vào con cái. Bạn đã bao giờ nghe một người đã kết hôn nói rằng, “không có gì quan trọng với tôi hơn những đứa con của tôi?”

Tôi nghe người ta nói điều đó khá thường xuyên, và tôi nghĩ rằng những bậc phụ huynh này rất cần phải thay đổi thứ tự ưu tiên của họ. Ưu tiên hàng đầu của bạn là Chúa. Ưu tiên thứ hai của bạn nên là hôn nhân. Thứ ba mới là con cái.

Hôn nhân hạnh phúc và vững bền là điều cốt lõi trong việc nuôi dạy nên con cái khoẻ khoắn và có trách nhiệm. Khi con bạn thấy rằng bạn hạnh phúc và được an ninh, thì chúng cũng cảm thấy hạnh phúc và được an ninh.

Tại sao? Vì con trẻ nhìn thấy mọi thứ. Chúng đón nhận căng thẳng trong mối quan hệ của bạn, ngay cả khi bạn không tranh cãi trước mặt chúng. Chúng nội tâm hóa sự căng thẳng đó, có thể làm tổn hại sức khỏe thể chất và sức khỏe tâm lý của chúng. Vì vậy, hãy quan tâm đến hôn nhân của bạn trước.

Thứ hai, bạn phải hiệp nhất trong việc nuôi dạy con cái. Chúa Giê-xu cho biết một ngôi nhà mà tự thân nó chia rẽ sẽ không thể đứng vững được. Điều đó có nghĩa là bạn và người phối ngẫu của bạn phải thể hiện một mặt trận thống nhất trong việc nuôi dạy con cái của mình. Bạn không cần phải đồng ý về mọi thứ, nhưng đừng nên bày tỏ sự bất đồng trước mặt bọn trẻ. Bố không thể nói điều này trong khi mẹ lại nói khác.

Điều này có nghĩa là bạn phải kỷ luật theo cùng một cách. Cả hai bạn cần thể hiện mức độ tình cảm và sự quan tâm giống nhau. Và nếu bạn gặp khó khăn trong việc ra quyết định hoặc nuôi dạy con cái, đừng ngại đi tìm sự giúp đỡ từ bên ngoài.

Vợ chồng tôi đã làm như vậy trong một vài vấn đề nhất định liên quan đến việc nuôi dạy con cái. Chúng tôi đã gặp phải một vấn đề mà chúng tôi không thể tự giải quyết được. Khi đó, sự giúp đỡ đến từ bên ngoài trở nên rất quan trọng, góp phần làm nên sự thành công trong hôn nhân chúng tôi.

Cuối cùng, chúng ta phải hiểu rằng việc nuôi dạy con cái cần có đức tin. Điều này có nghĩa là trung tín với Đức Chúa Trời và tin cậy vào những lời hứa của Ngài.

Châm Ngôn 22:6 nói với các bậc phụ huynh “Hãy dạy cho trẻ thơ con đường nó phải theo; dầu khi nó trở về già, cũng không hề lìa khỏi đó.” Đây là một lời hứa đầy quyền năng. Chúa nói rằng nếu chúng ta “dạy” con cái mình một cách đúng đắn, khi chúng trưởng thành, chúng sẽ không lìa bỏ khỏi những điều chúng ta đã dạy dỗ chúng.

Chúng ta phải tin cậy Chúa rằng điều này sẽ trở nên hiện thực. Chúng ta cũng phải biết rằng dạy dỗ không chỉ là nói. Nó có nghĩa là thể hiện. Chúng ta dạy dỗ con cái bằng chính cuộc đời của chúng ta. Nó là một quá trình chuyển giao đầy đủ các giá trị, nhân cách, đời sống thuộc linh và những mục đích sống. bạn không thể nói phương cách của bạn qua quá trình này. Bạn phải sống bày tỏ nó ra.

Con cái chúng ta học cách đáp ứng với những tình huống nhất định, đối phó với những áp lực, yêu thương vợ/chồng khi chúng nhìn và học theo chúng ta.

Vì vậy, hãy ưu tiên hôn nhân của bạn. Hãy thể hiện một mặt trận thống nhất. Hãy dạy dỗ con cái bằng việc làm những điều đúng đắn, và tin cậy Chúa rằng con cái chúng ta sẽ học theo gương mẫu của mình. Có thể chúng ta sẽ phải đối diện với những thử thách trong tiến rình này, nhưng đó chính là cách mà chúng ta nuôi dạy những đứa trẻ nên người.

Hồng Nhung dịch
Nguồn: MarriageToday

Các con của tôi đang làm “dự án” xây nhà trong bãi đất trống bên cạnh. Hầu như mỗi ngày sau giờ học, chúng sẽ gặp gỡ những đứa trẻ hàng xóm và tìm kiếm những vật dụng để thêm vào kiệt tác yêu quý của mình. Chúng sử dụng một số thùng giấy cũ và các hộp cạt-tông xếp chồng lên nhau để xây nhà, và mỗi khi có gió bão, toàn bộ mọi thứ đổ sụp xuống và thế là chúng phải xây dựng lại từ đầu.

Tôi thấy mình không làm được gì cho bọn nhỏ vì tôi không phải là người khéo tay. Ba vợ tôi thì lại khác. Ông rất khéo tay và có thể sửa chữa mọi thứ. Vì vậy vợ tôi mặc định tôi cũng vậy. Tôi ước mình có những kỹ năng đó, nhưng khi tôi thử vung búa, mọi thứ sẽ bị phá vỡ! Ngược lại với tôi, vợ tôi vừa xinh đẹp lại vừa khéo tay.

Các con tôi ước tôi có kỹ năng xây dựng tốt hơn, để có thể giúp chúng xây nhà. Tôi làm hết sức mình để giúp chúng thu thập vật liệu, nhưng đóng góp quý giá nhất của tôi cho đến nay vẫn là một lời khuyên về kỹ thuật. Tôi nói với chúng rằng ngôi nhà mà chúng làm sẽ tiếp tục sụp đổ cho đến khi chúng xây nó trên một nền tảng vững chắc.

Nhiều cuộc hôn nhân cũng giống như những ngôi nhà đó. Có thể có rất nhiều nỗ lực để xây dựng mối quan hệ, nhưng dường như nó vẫn sụp đổ. Cuộc hôn nhân có thể tan vỡ vì thiếu nỗ lực, nhưng trong những trường hợp khác, mối quan hệ thất bại vì những lý do tương tự như ngôi nhà mà bọn trẻ xây. Nó được xây bởi các vật dụng không đúng và không có nền tảng vững chắc.
Ma-thi-ơ 7:24-27 là một trong những sự dạy dỗ nổi tiếng nhất của Chúa Giê-xu. Ngài kể câu chuyện về một người khôn và người dại xây nhà. Người khôn đã dành thời gian để xây dựng ngôi nhà của mình trên vầng đá vững chắc, trong khi người dại đã đi theo con đường nhanh chóng và dễ dàng, xây dựng ngôi nhà của mình trên cát.

Nhìn từ bên ngoài, cả hai ngôi nhà trông giống nhau, nhưng sự khác biệt đã được tiết lộ khi một cơn bão ập đến. Những cơn gió mạnh và mưa đổ xuống cả hai ngôi nhà, và ngôi nhà không có nền tảng vững chắc đã sụp đổ. Ngôi nhà được xây dựng trên vầng đá thì đứng vững.

Đọc sách báo và xem phim ảnh trong thời buổi hiện nay dễ làm cho con người ta cảm thấy mình có thể yêu và cưới bất cứ lúc nào. Những mối quan hệ này thường dựa trên cảm xúc tức thì, sự bất an, sự dễ dãi, hoặc tình dục. Khi những cơn bão của cuộc sống đến, mối quan hệ này liền đỗ vỡ.

Tuy nhiên, các mối quan hệ vững chắc nhất được xây dựng trên nền tảng của tình yêu và tình yêu luôn được xây dựng trên nền tảng vững chắc của sự kết ước. Sức mạnh của sự kết ước của bạn sẽ luôn xác định sức mạnh của mối quan hệ của bạn. Nếu bạn muốn một cuộc hôn nhân sẽ tồn tại qua tất cả các cơn bão cuộc đời, bạn cần xây dựng mối quan hệ của mình dựa trên sự cam kết với Chúa Giê-xu và nền tảng của lời Chúa.

Tôi và vợ tôi cũng có nhiều trục trặc trong hôn nhân, nhưng có một điều chúng tôi đã làm một cách khôn ngoan là để Lời Chúa làm nền tảng cho cuộc hôn nhân và Lời Chúa là thẩm quyền cuối cùng trong mọi vấn đề. Nghiên cứu Lời Chúa hàng ngày đã giúp hôn nhân chúng tôi nhiều hơn bất kỳ thói quen nào khác. Bắt đầu mỗi ngày bằng việc suy ngẫm Lời Chúa đem lại cho chúng ta nguồn cảm hứng và năng lượng mà chúng ta sẽ cần cho cả ngày, giúp chúng ta có cái nhìn tổng quan và những bài học áp dụng thực tế. Kinh Thánh có câu trả lời cho mọi thử thách mà bạn sẽ phải đối diện.

Thời gian đầu hôn nhân, khi chúng tôi gặp rắc rối về tài chính với các khoản nợ, chính các hướng dẫn tài chính của Kinh Thánh (và các nguồn khác dựa trên Kinh Thánh) đã giúp chúng tôi thoát khỏi nợ nần và sống một cuộc sống bình an và tự do về tài chính. Khi vợ tôi chiến đấu với sự lo lắng và trầm cảm, chính Kinh Thánh và các nguồn khác dựa trên Kinh Thánh (trong đó có cả những người thầy thuộc linh) cuối cùng đã giúp vợ tôi tìm thấy sự bình an. Khi tôi vất vả đấu tranh với các vấn đề như giận dữ hay kiêu ngạo hay thậm chí là sự tranh chiến với tội lỗi trong quá khứ của tôi liên quan đến phim khiêu dâm, chính Lời Chúa đã làm trong sạch tâm trí tôi và đưa tôi trở lại con đường đúng đắn.

Nhiều người khác cảm thấy biết ơn vì lời chứng của chúng tôi đã cứu hôn nhân của họ, nhưng mọi điều hữu ích mà chúng tôi từng chia sẻ về hôn nhân đều đến từ Kinh Thánh. Chúa đã cứu cuộc hôn nhân của họ. Chúng tôi chỉ đang truyền tải thông điệp của Ngài.

Tôi không nói quá về tầm quan trọng của việc đặt Lời Chúa vào tấm lòng và tâm trí của bạn hàng ngày. Tôi thực sự tin rằng đó là khoản đầu tư có giá trị nhất về thời gian bạn có thể thực hiện và điều này sẽ thay đổi hôn nhân bạn cũng như mọi khía cạnh khác trong cuộc sống của bạn.

Hồng Nhung dịch
Tác giả: MS Dave Wills (Nguồn: Marriage Today)

Nhạc sĩ Phạm Trọng Cầu có bản nhạc “Cho con” khá hay và cảm động nói về tình yêu cha mẹ dành cho con cái. Khoảng cuối thập niên 80 của thế kỷ trước, lần đầu tiên tôi được hân hạnh nghe bài hát này do chính tác giả đàn và hát trong một buổi giao lưu với học sinh và các thầy cô trong trường nơi tôi đang dạy học. Bài hát có lời như sau “Ba mẹ là cánh chim, đưa con đi thật xa. Ba mẹ là cành hoa cho con cài lên ngực. Ba mẹ là lá chắn, che chở suốt đời con. Con là con của ba, con của ba rất ngoan. Con là con của mẹ, con của mẹ rất hiền. Mai này con khôn lớn, Bay đi khắp mọi miền, Con đừng quên con nhé, Ba mẹ là quê hương.”

Cảm ơn Chúa đã ban cho chúng ta tình mẫu tử, phụ tử thiêng liêng, cao quí và phận làm con ai cũng phải mang ơn sâu nghĩa nặng ấy. Chính vì thế mà Cơ Đốc giáo đã quan tâm dạy dỗ nhiều về đạo hiếu kính. Nhân Ngày Hiếu kính cha mẹ, chúng ta cùng nhau suy ngẫm về chữ hiếu trong đạo Chúa.

Cơ Đốc Giáo Coi Trọng Chữ Hiếu

Có một sự hiểu lầm đáng tiếc và gây nguy hại không ít cho đạo Chúa, đó là nhiều người Việt Nam cho rằng người theo Tin Lành là bỏ ông, bỏ bà và cho tin Chúa là bất hiếu. Cách đây hơn 130 năm, nhà thơ yêu nước Nguyễn Đình Chiểu đã viết: “Dân mà theo đạo Tây rồi, cửa nhà mất hết, ông cha không thờ.” Hay trong một bài thơ khác, tác giả cũng viết “Thà đui mà giữ đạo nhà, Còn hơn sáng mắt ông cha không thờ”.

Thật ra, Cơ Đốc giáo coi trọng chứ hiếu, có thể nói còn hơn cả Nho giáo và Phật giáo nữa. Vì sao chúng ta nói như vậy?

• Hiếu kính cha mẹ là điều răn thứ nhất trong bổn phận đối với con người

Có thể nói Mười điều răn cô đọng nền tảng cơ bản về tâm linh và đạo đức của Cơ Đốc giáo và một trong mười điều đó là hiếu kính cha mẹ. “Hãy hiếu kính cha mẹ ngươi hầu cho ngươi được sống lâu trên đất mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi ban cho.” (Xuất. 20:12) Trong thư Ê-phê-sô, thánh Phao-lô nhắc lại điều răn này và coi là điều răn thứ nhất có lời hứa cặp theo “Hãy tôn kính cha mẹ ngươi (ấy là điều răn thứ nhứt, có một lời hứa nối theo), hầu cho ngươi được phước và sống lâu trên đất.” (Ê-phê-sô 6:2). Thực ra hiếu kính cha mẹ là điều răn thứ năm trong mười điều răn Chúa dạy, nhưng lại là điều răn thứ nhất trong bổn phận đối với con người. Rõ ràng Tân Ước không chỉ nhắc lại mà còn muốn nhấn mạnh, nâng cao điều răn hiếu kính lên một bực. Trong khi Nho giáo đặt cho cha mẹ ở hàng thứ ba sau bổn phận với vua và thầy “quân, sư, phụ” thì Cơ Đốc giáo đã đặt cha mẹ lên hàng đầu trong các bổn phận đối với con người, cho thấy Cơ Đốc giáo coi trọng chữ hiếu hơn ai hết.

• Cả Cựu Ước lẫn Tân Ước đều nhấn mạnh đạo hiếu kính

Hiếu kính cha mẹ được Chúa truyền dạy lần đầu tiên trong sách Xuất Ê-díp-tô Ký và được lặp lại trong sách Phục Truyền Luật Lệ Ký và được truyền dạy xuyên suốt cả Cựu Ước lẫn Tân Ước. Đặc biệt sách Châm Ngôn ghi lại nhiều lời dạy dỗ liên quan đến đạo hiếu kính, nhất là những lời cảnh báo, lên án nghiêm khắc về tội bất hiếu: “Ngọn đèn của kẻ rủa cha mẹ mình sẽ tắt giữa vùng tăm tối mờ mịt.” (20:20); “Kẻ nào đánh cha hay mẹ mình, sẽ bị xử tử” “Kẻ nào mắng cha hay mẹ mình, sẽ bị xử tử.” (Xuất. 21:15,17). Có thể nói chưa có luật pháp nào trên thế giới nghiêm khắc hơn thế! Các sách Phúc Âm và Thư tín trong Tân Ước cũng nhiều lần nhắc nhở về lẽ đạo hiếu kính. Đặc biệt chính Chúa Giê-xu cũng nêu gương hiếu kính (Lu-ca 2:51; Giăng 19:25-28) và Ngài lên án mạnh mẽ những kẻ bất hiếu là đạo đức giả (Ma-thi-ơ 15:2-9).

• Chữ hiếu trong Cơ Đốc giáo không phải là nghi lễ mà là mối quan hệ tốt đẹp với cha mẹ

Tuy nhiên, cũng cần hiểu quan niệm hiếu kính trong đạo Chúa khác biệt với quan niệm của các nền văn hóa, nhất là văn hóa phương Đông. Chữ hiếu trong đạo Chúa không phải là những nghi lễ mà là mối quan hệ tốt đẹp với cha mẹ. Trong Cựu ước, hiếu kính là Kabad (Xuất. 20:12) có nghĩa là tôn kính, kính sợ. Trong Tân Ước thì dùng từ Timao (Ê-phê-sô 6:2) cũng có ý nghĩa tương tự, và từ Eusebeo (I Ti-mô-thê 5:4) được dịch là “hiếu thảo” (TTHĐ). Hiếu kính theo Kinh Thánh là thái độ thương yêu, kính trọng, có mối quan hệ tốt đẹp với bậc sinh thành, cũng như quan tâm chăm sóc cha mẹ lúc già yếu.

Chữ hiếu 孝 trong chữ Hán gồm 2 chữ ghép lại là chữ lão 老 (già) và chữ tử 子 (con), hàm ý con cái chăm sóc cha mẹ lúc tuổi già. Văn hóa Việt Nam chúng ta chịu ảnh hưởng sâu đậm của Nho giáo nên chú trọng nhiều đến nghi lễ, cúng kiếng, nhất là khi cha mẹ qua đời thì làm đám tiệc cúng giỗ linh đình để tỏ lòng hiếu kính. Thực ra, hiếu kính không phải là cúng giỗ cha mẹ thật linh đình khi chết, mà là lòng yêu thương, chăm sóc, phụng dưỡng cha mẹ cho chu đáo. Vì thế tục ngữ Việt Nam cũng có ý mỉa mai những người hiếu kính theo kiểu hình thức ấy “Sống không cho ăn, chết làm văn tế ruồi”. Ngày xưa Tăng Sâm (Tăng Tử) học trò Khổng Tử cũng nói một câu rất thấm thía “Giết trâu tế mộ, không bằng giết con gà đãi cha mẹ lúc còn sống.”(Trùy ngưu tế mộ, bất như kê đồn chi đãi thân tồn dã – Theo “Hàn Thi ngoại truyện” của Hàn Anh).

Thật vậy, sự hiếu kính của người tin Chúa chủ yếu là bày tỏ lúc cha mẹ con sống, vì khi chết rồi thì tất cả những gì chúng ta làm cũng vô ích mà thôi. Sở dĩ ông bà ta cúng giỗ người quá cố vì họ thực sự cũng không biết người chết thì linh hồn sẽ đi về đâu và sẽ sống như thế nào ở thế giới bên kia; biết đâu họ lang thang đói khổ thì tội nghiệp cho nên nghĩ đến chuyện làm mâm cơm, mâm cỗ dâng lên người quá cố cho thỏa lòng thương nhớ. Tuy nhiên, Kinh Thánh cho chúng ta biết khi con người chết đi thì “bụi tro trở vào đất y như nguyên cũ, và thần linh trở về nơi Đức Chúa Trời, là Đấng đã ban nó.” (Truyền Đạo 10:7), đúng như ông bà chúng ta thường nói người chết là “chầu Trời” rồi. Vì thế, người tin Chúa không cúng giỗ người chết vì linh hồn của họ đã thuộc về Chúa rồi. Nếu chúng ta không hiểu cứ bày ra cúng giỗ theo truyền thống xưa bày nay bắt chước thì chỉ tạo cơ hội để ma quỉ lợi dụng và dẫn chúng ta đi sai lạc theo nó mà thôi.

Cơ Đốc Nhân Và Chữ Hiếu

Như đã trình bày ở trên, chữ hiếu trong đạo Chúa nhấn mạnh đến mối quan hệ yêu thương tốt đẹp đối với cha mẹ chứ không phải là lễ nghi, hình thức. Vì thế, Kinh Thánh dạy về sự hiếu kính rất thực tế. Xin nêu tóm lược mấy điều sau đây:

• Vâng phục (vâng lời) cha mẹ

Vâng lời hay vâng phục cha mẹ là đòi hỏi đầu tiên của sự hiếu kính: “Hỡi kẻ làm con cái, hãy vâng phục cha mẹ mình trong Chúa, vì điều đó là phải lắm.” (Ê-phê-sô 6:1). Con cái còn bé trong gia đình mà không vâng lời cha mẹ là người lớn, đã sinh thành dưỡng dục mình thì làm sao nên người được. Ca dao Việt Nam cũng nói “Cá không ăn muối cá ươn, con cãi cha mẹ trăm đường con hư”. Tuy nhiên, cần lưu ý hai chữ “trong Chúa”, nghĩa là không đi ngược lại với đức tin nơi Chúa, đường lối của Chúa. Hơn nữa, cha mẹ không phải người toàn hảo, cho nên con cái khôn ngoan phải khuyên can cha mẹ nếu thấy cha mẹ làm điều trái đạo đức, sai trật. Sách Nho giáo có ghi lại chuyện Tăng Sâm, học trò của Khổng Tử bị cha đánh bằng thanh gỗ lớn bị bất tỉnh mà ông không giận. Nghe vậy Khổng Tử giận Tăng Sâm không cho vào lớp. Không Tử nói “Đối với sự sai lầm của phụ thân, nhất định phải khuyên can; khuyên can mà không nghe cũng không thể phục tùng, bởi vì như vậy sẽ đẩy thân phụ vào chỗ bất nghĩa. Nói cho đúng là, mù quáng phục tùng mệnh lệnh của phụ thân cũng không phải là hiếu tử chân chính.” Kinh Thánh cũng ghi lại việc Giô-na-than tìm cách khuyên vua cha là Sau-lơ khi vua vì ganh tị tìm cách giết Đa-vít vô cớ (1 Sam 20:30-34).

• Tôn kính cha mẹ

Như đã nói ở trên, chữ hiếu kính trong Kinh Thánh có nghĩa là tôn kính, kính trọng. Con cái không những vâng lời cha mẹ mà phải luôn tỏ thái độ kính trọng song thân, dù khi cha mẹ trở nên già yếu. Kinh Thánh dạy “Hãy nghe lời cha đã sanh ra con, Chớ khinh bỉ mẹ con khi người trở nên già yếu.” (Châm Ngôn 23:22)

• Không làm cho cha mẹ buồn

Chẳng những vâng lời, kính trọng mà con cái còn phải làm vui lòng cha mẹ, đừng làm điều gì khiến cha mẹ buồn phiền. “Ước gì cha và mẹ con được hớn hở, Và người đã sinh con lấy làm vui mừng” (Châm Ngôn 23:25)

Trong sách “Nhị thập tứ hiếu” của Quách Cư Nghiệp (hai mươi bốn người con có hiếu của Trung Hoa, được cụ Lý Văn Phức diễn nôm) có kể chuyện ông Lão Lai người rất hiếu thảo với cha mẹ già. Dù đã bảy mươi tuổi, ông thường mặc áo màu sặc sỡ, miệng hát tay múa, làm trò để cha mẹ già vui. Có khi bưng nước, ông giả vờ trợt té rồi ngồi khóc hu hu như đứa trẻ khiến cha mẹ già phải bật cười.

Ngay nay không ít gia đình tín hữu, con cái đã làm buồn lòng cha mẹ khi anh chị em trong gia đình không thương yêu, hòa thuận nhau. Khi đã lớn khôn lập gia đình thì hôn nhân đổ vỡ, ly dị, ly thân khiến cha mẹ buồn rầu. Đó là điều đáng buồn!

• Phụng dưỡng cha mẹ

Điều quan trọng nhất trong đạo hiếu kính là săn sóc, phụng dưỡng cha mẹ lúc già yếu, bệnh tật. Trong thư I Ti-mô thê, thánh Phao-lô đã nhấn mạnh trách nhiệm hiếu kính qua việc chăm lo, phụng dưỡng cha mẹ khi già yếu để báo đáp cha mẹ. “Nhưng nếu bà góa có con hoặc cháu, thì con cháu trước phải học làm điều thảo đối với nhà riêng mình và báo đáp cha mẹ; vì điều đó đẹp lòng Đức Chúa Trời.” (I Ti-mô-thê 5:4). Thự tế, trong Hội Thánh ngày xưa có một số bà góa bị con cái bất hiếu, bỏ bê và đùn đẩy cho Hội Thánh chăm sóc cho nên Phao-lô mới nhắc nhở như vậy. Và tiếp theo sau Phao-lô khẳng một cách mạnh mẽ: “Ví bằng có ai không săn sóc đến bà con mình, nhứt là không săn sóc đến người nhà mình, ấy là người chối bỏ đức tin, lại xấu hơn người không tin nữa.” (I Ti-mô-thê 5:8). Động từ “săn sóc” ở đây trong nguyên ngữ là pronoeo có nghĩa cấp dưỡng, chu cấp về vật chất cho người nhà mình trong đó có cha mẹ và ông lên án mạnh mẽ những người không làm tròn bổn phận hiếu kính là “chối bỏ đức tin, lại xấu hơn người không tin nữa”. Tưởng không có lời nào nghiêm khắc hơn!

Tuy nhiên, cha mẹ nuôi con thì không bao giờ than thở, tính toán mà đem hết những gì mình có để lo cho con. Nhưng tiếc thay khi con cái chăm sóc, phụng dưỡng cha mẹ lúc già yếu thì thường hay than thở tính toán tốn kém. Vì thế ca dao Việt Nam có câu “Mẹ nuôi con, lai lai láng láng, Con nuôi mẹ tính tháng tính ngày.”

Nói về việc phụng dưỡng cha mẹ, chúng ta không thể không nhắc đến gương hiếu thảo của Chúa Giê-xu. Trong những giờ phút đau thương trên thập tự giá, Chúa Giê-xu vẫn không quên mẹ phần xác của mình là bà Ma-ri. Ngài trao trách nhiệm chăm sóc phụng dưỡng mẹ mình cho môn đồ yêu dấu là Giăng khi Ngài phán với ông đang đứng ở đó “Đó là mẹ ngươi! Bắt đầu từ bấy giờ, môn đồ ấy rước người về nhà mình.” (Giăng 19:27). Có thể nói đó là gương hiếu thảo tuyệt vời đáng cho tất cả chúng ta noi theo.

Trách Nhiệm Của Cha Mẹ

Để con cái có thể làm tròn bổn phân hiếu kính, cha mẹ cũng phải làm bổn phận của mình nữa. Vì thế, liền sau khi dạy con cái phải hiếu kính cha mẹ, thánh Phao-lô cũng nhắc nhở trách nhiệm của cha mẹ “Hỡi những người làm cha, đừng làm cho con cái mình tức giận, nhưng hãy nuôi nấng chúng trong kỷ luật và sự khuyên dạy của Chúa” (Ê-phê-sô 6:4) [HĐTT]. Câu Kinh Thánh nhắc nhở cha mẹ bốn điều quan trọng:

• Không chọc giận con cái: Cha mẹ phải sống đúng, yêu thương, công bình ngay thẳng, không làm tổn thương con cái.
• Dưỡng dục con cái: Cha mẹ có trách nhiêm dưỡng dục con cái về thể chất lẫn tinh thần, đạo đức và tâm linh. Dạy con cái biết Chúa, kính sợ Chúa.
• Rèn luyện (kỷ luật) con cái: Cha mẹ yêu thương nhưng phải kỷ luật, không nuông chìu con cái, chúng sẽ hư.
• Khuyên bảo, khích lệ con cái: Con cái cần được cha mẹ khích lệ, khuyên bảo, đừng bao giờ làm chúng nãn lòng, thất vọng.

Ngoài bốn điều trên, thiết nghĩ một điều quan trọng nữa trong trách nhiệm của bậc cha mẹ là làm gương cho con cái. Giáo dục bằng gương mẫu là lối giáo dục đầy sức thuyết phục và hiệu quả nhất.

Tóm lại, Cơ Đốc giáo là tôn giáo coi trọng chữ hiếu và đặt bổn phận hiếu kính lên hàng đầu trong các bổn phận của con người đối với nhau. Tuy nhiên, hiếu kính trong đạo Chúa không phải là nghi lễ mà là mối quan hệ yêu thương, kính trọng tốt đẹp đối với cha mẹ. Cơ Đốc nhân phải coi trọng chữ hiếu để làm sáng danh Chúa. Có thể nói, Cơ Đốc nhân tin kính phải là Cơ Đốc nhân hiếu kinh như Kinh Thánh dạy “trước hết con cháu phải học bày tỏ lòng hiếu thảo với chính gia đình mình và báo đáp công ơn cha mẹ; vì điều đó đẹp lòng Đức Chúa Trời. (I Ti-mô-thê 5:4b) [HĐTT]

Trịnh Phan (5.2020)